سیترات سدیم

ترکیب شیمیایی سیترات سدیم عموماً با نام “سدیم سیترات” یا “تری سدیم سیترات” نیز شناخته می شود. این ماده یک نمک معدنی بوده که از نظر شکل ظاهری شبیه به نمک های اسید سیتریک جامد، سفید رنگ با طعمی ملایم است. سیترات سدیم به همراه اسید سیتریک برای تهیه محلول های بافر سازگار با محیط های بیولوژیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
به طور کلی تولید این ترکیب شیمیایی از طریق فرآیند خنثی سازی اسید سیتریک با هیدروکسین سدیم انجام می گیرد که به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها و مواد غذایی وجود دارد و از طریق تخمیر مخمرها و با روش جداسازی استخراج حلال به دست می‌ آید. تولید سیترات سدیم در مقیاس صنعتی و انبوه از طریق فرایند تخمیر در تجهیزات راکتور انجام می‌شود. محلول نهایی از طریق فرآیند فیلتراسیون، جداسازی شده و اسید سیتریک از طریق رسوب جدا می شود. ترکیب شیمیایی سدیم سیترات به شکل کریستال جامد سفید رنگ و به فرم “تری سدیم سیترات دی هیدرات” از نظر تولید تجاری به بازار عرضه می ‌شود.
کاربردهای سیترات سدیم
• عمدتاً به عنوان یک افزودنی غذایی، معمولاً برای طعم دهنده یا به عنوان نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد.
• به عنوان یک عامل طعم دهنده در انواع خاصی در نوشیدنی های تجاری به کار می رود و باعث ایجاد طعم ترش در آنها می شود.
• در سایر مواد غذایی از جمله در مخلوط ژلاتین، بستنی، ماست، مربا، شیرینی، پودر شیر، انواع پنیرهای فرآوری شده، نوشابه های گازدار و …. نیز وجود دارد.
• در تهیه پنیر نقش امولسیفایر را ایفا می کند. این ماده از از جدا شدن چربی ها که موجب ذوب شدن پنیر می شود، جلوگیری می کند. همچنین این ترکیب به لبنیات بسته بندی شده نیز اضافه می شود تا میزان PH آنها را کنترل کند.
• به عنوان پایه مخلوط یک اسید ضعیف می تواند به عنوان یک عامل بافر یا تنظیم کننده اسیدیته عمل کند و در برابر تغییرات pH مقاوم است. از این ماده برای کنترل اسیدیته در بعضی از مواد مانند دسرهای ژلاتینی استفاده می شود.
• حضور این ماده در لوله های جمع آوری خون انسان، موجب می شود که یون سیترات با کلسیم برهم کنش برقرار کرده و مکانیسم لخته شدن خون را مختل نماید.
• در داروهای تسکین دهنده ناراحتی و عفونت های دستگاه ادراری، برای کاهش اسیدوز کلیوی و همچنین می تواند به عنوان یک ملین اسمز کننده استفاده می شود.
• این ماده به عنوان یک آنتی اسید به خصوص قبل از بی حسی در روش های سزارین مورد استفاده قرار می گیرد.
• فرمول: Na3C6H5O7
• جرم مولی: ۲۵۸٫۰۶ گرم بر مول
• شناسه آیوپاک: Trisodium citrate Trisodium 2-hydroxypropane-1,2,3-tricarboxylate
• نقطه ذوب: ۳۰۰ °C
• فرمول مولکولی: Na3C6H5O7
• محلول در: آب