Kahverengi sıvı görünümündeki sülfonik asit, iki endüstriyel ve laboratuvar derecesine sahiptir. Bu madde ayrıca endüstride ve pazarda sülfanilik asit, p-amino benzen sülfonik asit, p-aminofenil sülfonik asit, 4-aminobenzen sülfonik asit, anilin p-sülfonik asit, anilin 4-sülfonik asit, LABS olarak bilinir.
Aromatik sülfonik asitler genellikle aromatik (aromatik) bileşiklerin konsantre sülfürik asit ile etkileşimi ve "sülfonasyon" olarak bilinen bir işlem olan sülfür trioksit (oleum) ilavesiyle elde edilir. Sülfonik asitler genellikle sodyum tuzları şeklinde kullanıldığından, sülfonasyona genellikle sodyum hidroksit veya sodyum karbonatın nötralizasyonu eşlik eder. Endüstriyel ölçekte bu tür işlemler aşağıdaki durumlarda kullanılır:
Katalizörlerde kullanılan TPPTS sodyum tuzlarının hazırlanmasında. Sentetik bir deterjan olarak kullanılan alkillenmiş benzen sülfonik asitlerin hazırlanmasında. Alizarin ve diğer boyaların üretiminde kullanılan antrakinon sülfonik asitin hazırlanmasında. Alifatik sülfonik asit hazırlama yöntemleri, diğer kükürt bileşiklerinin oksidasyonunu, alkil halojenürlerin ve metal sülfitlerin reaksiyonunu ve organik metal bileşiklerin amin sülfür trioksit bileşikleri (örn. Me3NSO3) ile reaksiyonunu içerir.
Deterjanlar ve yüzey aktif maddeler, oldukça polar olmayan ve oldukça polar grupları birleştiren moleküllerdir. Geleneksel olarak, yüzey aktif madde sabunu, yağ asitlerinin popüler bir türevidir. Yirminci yüzyılın ortalarından itibaren, gelişmiş toplumlarda sülfonik asit kullanımı sabunun ötesine geçti. Örneğin, çeşitli endüstriyel amaçlar için yılda yaklaşık 2 milyar kilogram alkil benzen sülfat üretilir. Günümüzde sülfonik asit, deterjan endüstrisinde kullanılan en ucuz yüzey aktif maddelerden biri olan birçok toz ve sıvı deterjan üretiminde yüzey aktif madde olarak kullanılmaktadır. Lignin sülfonatlama ile üretilen lignin sülfonatlar, belirli beton türlerinde sondaj sıvısı bileşenleri ve katkı maddeleridir.
Çoğu enterokinon boyası sülfonasyon işlemi ile üretilir. Sülfonik asit, proteinlere ve karbonhidratlara bağlanma eğilimindedir, bu nedenle yıkanabilir boyaların çoğu, sülfonik aside dayanır veya bileşimlerinde aktif sülfonil grubuna sahiptir. Sülfonik asit, gıda boyası yapmak için kullanılır.
Sülfonik asit ayrıca bir katalizör olarak kullanılır. En basit örnekler, organik kimyada düzenli olarak lipofilik asitler (organik çözücüler içinde çözünür) olarak kullanılan metansülfonik asit, CH3SO2OH ve toluen sülfonik asittir. Polimerik sülfonik asitler de faydalıdır. Dowex reçinesi bir polistiren sülfonik asit türevidir ve iyon değişimi (su yumuşatma) için bir katalizör olarak kullanılır. Polimerik sülfonik asit florür olan Nafion, yakıt hücrelerindeki proton değişim zarının bir bileşenidir.
Sülfonik asit, ilaç endüstrisinde bir antibakteriyel sınıfı olan sülfa ilaçlarının üretiminde kullanılmaktadır.
Metan sülfonik asit, çinko ve seryum akımlı bataryalarda ve asit bataryalarda elektrolit olarak kullanılır.
